-
1 litować się
(-uję, -ujesz); z-; vr litować się (nad) (+instr) — to have mercy (on)* * *ipf.have mercy (nad kimś/czymś on sb/sth).The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > litować się
-
2 nad
Ⅰ praep. 1. (powyżej) over, above- nad kimś/czymś [znajdować się] over a. above sb/sth- nad głównym wejściem over a. above the main entrance- łuna nad miastem a glow over the city- 1500 metrów nad poziomem morza 1,500 metres above sea level- miał siniak nad lewym okiem he had a bruise over a. above his left eye- mieszkali nad sklepem they lived over a. above the shop- rano nad miastem przeszła burza a storm broke over the city in the morning- tumany kurzu unosiły się nad drogą clouds of dust rose over the road- piłka przeleciała wysoko nad poprzeczką the ball went high over the bar- pochylić się nad kimś/czymś to lean a. bend over sb/sth- pochyliła się nad kołyską she leaned a. bent over the cot- pochylali się nad mapą they were bending over a map- nad coś [kierować się] over a. above sth- balon wzbił się nad chmury the balloon soared up above the clouds- myśliwce nadleciały nad miasto fighter planes flew over the city2. (w pobliżu) nad Wisłą/Bałtykiem on the Vistula/the Baltic- Wiedeń leży nad Dunajem Vienna lies on the Danube- kupili dom nad jeziorem they bought a house on a. by a lake- opalali się nad rzeką they were sunbathing by the river- spacer nad brzegiem rzeki/Sekwany a walk along a. by the riverside/along the Seine- nad coś [kierować się] to sth- pojechać nad morze to go to the seaside- pójść na spacer nad jezioro to take a walk to the lake- wycieczka nad Wigry a trip to Lake Wigry3. (wskazuje na podporządkowanie) over- być a. stać nad kimś to be over sb- nad sobą miał dyrektora finansowego above him he had the financial director- kontrola nad czymś control over a. of sth- mieć nadzór nad czymś to supervise sth, to have control over sth- sprawować władzę nad czymś to exercise authority a. power over sth- przewaga nad kimś/czymś superiority a. the advantage over sb/sth- opieka nad ludźmi w podeszłym wieku care of the elderly4. (wskazuje na temat) on, about (czymś sth)- dyskusja nad budżetem discussion on a. about the budget- dyskutowali nad projektem uchwały they were discussing the (draft) bill- praca nad czymś work on a. at sth- pracować nad planami budynku to work on the design of a building- rozmyślać nad czymś to ponder on a. over sth- medytować nad czymś to meditate on a. upon sth- siedzieć nad książką to pore over a book- ślęczeć nad lekcjami to slog away at one’s homework pot.5. (z określeniami wyrażającymi uczucia) at, for, over- ich zachwyt nad jego obrazami their delight over his paintings- użalić się nad kimś to feel sorry for sb, to pity sb- użalać się nad sobą a. nad własnym losem to feel sorry for oneself pot., pejor.; to bemoan one’s lot książk., żart.- znęcać się nad kimś to torment sb- zlituj się nade mną/nad nim have mercy on me/him6. (tuż przed) (just) before- nad ranem/wieczorem (just) before dawn a. daybreak/dusk a. nightfall7. książk. (bardziej niż) than- nic straszniejszego nad wojnę nothing more terrible than war- cóż piękniejszego nad miłość what can be more beautiful than love?- kochać kogoś nad życie to love sb more than life itself- nad wszystkie rozrywki uwielbiał kino of all pastimes he adored the cinema more than anything else- praca nad siły superhuman work- poeta nad poetami a towering poet- przebój nad przeboje an all-time hit- skandal nad skandale a scandal to end all scandals- łotr nad łotrami an arch-villain; a consummate villain książk.- nade wszystko above all (else), more than anything (else)- nade wszystko cenił spokój he valued peace and quiet more than anything a. above all else- była sławna, bogata, a nade wszystko urodziwa she was famous, rich, and, above all, good-lookingⅡ nad- w wyrazach złożonych (wskazujące na wyższy stopień) nadkomisarz chief superintendent GB- nadczułość hypersensitivity* * *prepnad morze/rzekę — to the seaside/river* * *prep.+ Ins.1. (= powyżej, ponad) above, over; nad głową (= w górze) overhead.2. (= na brzegu l. krawędzi, blisko) nad (samą) granicą at the (very) border, near the border; nad grobem at the graveside; przen. (= blisko śmierci) at death's door, with one foot in the grave; nad morzem at the seaside, on the sea; nad rzeką/jeziorem on the river/lake; Waszyngton leży nad Potomakiem Washington lies l. is located on the Potomac River; nad przepaścią t. przen. on the edge of a precipice; nad ranem in the early morning.3. (przedmiot uwagi l. kontroli) litować się nad kimś feel pity for sb; (= okazywać komuś miłosierdzie) have l. take pity on sb; mieć przewagę nad kimś have the advantage on l. over sb, have the upper hand over sb; opieka nad dziećmi child care; pastwić się nad kimś torment sb; płakać nad czymś cry over sth; rozpaczać nad kimś/czymś lament for sb/sth; sprawować władzę nad kimś/czymś rule sb/sth; form. have/hold dominion over sb/sth; stracić panowanie nad sobą lose one's temper; pot. blow one's top, blow a gasket, hit the ceiling.4. (temat rozważań l. dyskusji) debata nad ustawą/wnioskiem debate on a bill/motion; zastanawiać się nad czymś consider sth, pause over sth.5. (cel badań l. wysiłków) pracować nad czymś work on sth.6. lit. (podkreślenie wyjątkowości; często z archaiczną formą narzędnika) mistrz nad mistrzami l. nad mistrze master of l. over masters; Pieśń nad Pieśniami Bibl. the Song of Songs.prep.+ Acc.1. ( cel w przestrzeni) over, above; nad głowę above one's head; (= w górę) up; nad miasto over the town l. city.2. (= na brzeg) nad jezioro/morze/rzekę to the lake/sea/river.3. lit. ( porównanie lub wybór) than, above; cenić coś nad życie value sth above life; cóż jest (lepszego) nad wino? what (is) better than wine?; nade wszystko above all.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nad
-
3 użal|ić się
pf — użal|ać się impf v refl. 1. (ponarzekać) to complain 2. (litować się nad kimś) to feel sorry (nad kimś for sb); to pity (nad kimś sb)- użalać się nad sobą to feel sorry for onselfThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > użal|ić się
-
4 zlitować się
(-uję, -ujesz); vb; od litować się* * *pf.zlitować się nad kimś (= poczuć wobec kogoś litość) have pity on sb; (= pomóc komuś z litości) take pity on sb; zlituj się! have mercy!, have a heart!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zlitować się
-
5 ulit|ować się
pf v refl. to take pity (nad kimś on sb)- tak go błagała, że w końcu się nad nią ulitował she pleaded with him so hard that he finally took pity on her ⇒ litować sięThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ulit|ować się
См. также в других словарях:
litować się — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk Ia, litować siętuję się, litować siętuje się {{/stl 8}}{{stl 7}} odczuwać, okazywać komuś litość, współczucie, miłosierdzie; użalać się nad kimś, nad czymś : {{/stl 7}}{{stl 10}}Litować się nad czyjąś biedą. Litować… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
litować się — ndk IV, litować siętuję się, litować siętujesz się, litować siętuj się, litować sięował się «odczuwać, przejawiać litość, współczuć komuś lub czemuś, użalać się nad kimś, nad czymś» Litować się nad rannym. Litować się nad czyjąś nędzą … Słownik języka polskiego
użalać się — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIIa, użalać sięam się, użalać sięa się, użalać sięają się {{/stl 8}}– użalić się {{/stl 13}}{{stl 8}}dk VIIb, użalać sięlę się, użalać sięli się {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}}… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
kiwać — ndk I, kiwaćam, kiwaćasz, kiwaćają, kiwaćaj, kiwaćał, kiwaćany kiwnąć dk Va, kiwaćnę, kiwaćniesz, kiwaćnij, kiwaćnął, kiwaćnęła, kiwaćnęli, kiwaćnięty, kiwaćnąwszy 1. «poruszać czymś na przemian w dwóch przeciwnych kierunkach; kołysać, machać»… … Słownik języka polskiego
żałować — ndk IV, żałowaćłuję, żałowaćłujesz, żałowaćłuj, żałowaćował 1. «odczuwać żal, smutek, przykrość z jakiegoś powodu, zwykle z powodu straty kogoś lub czegoś, niedostania, nieosiągnięcia czegoś» Żałuj, żeś tego nie widział (nie słyszał). Żałować… … Słownik języka polskiego
żałować — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk Ia, żałowaćłuję, żałowaćłuje {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} odczuwać żal, być pogrążonym w smutku z jakiegoś powodu, przeżywać coś przykro, boleć nad czymś : {{/stl 7}}{{stl… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
głowa — 1. Alkohol, wino, piwo itp. szumi komuś w głowie «ktoś jest oszołomiony po wypiciu alkoholu, wina, piwa itp.»: Długo nie mogę zasnąć, w głowie szumi mi piwo, pocałunki puchną na wargach, a policzek pali ze wstydu. Z. Kruszyński, Na lądach. 2.… … Słownik frazeologiczny
współczuć — ndk Xa, współczućczuję, współczućczujesz, współczućczuj, współczućczuł «solidaryzować się uczuciowo z kimś cierpiącym, z kimś, kogo spotkało nieszczęście, komu się nie powiodło; litować się, ubolewać nad kimś» Współczuć komuś w niedoli, w… … Słownik języka polskiego
